LASTING LEATHER LAB
2019-2023
is een ontwerp-onderzoeksproject dat nieuwe materialen en producten ontwikkeld van industrieel restleer dat is ontstaan tijdens het snij- en verwerkingsproces in de fabriek.
​
De leerindustrie bewerkt het leer tot verschillende eindproducten. Tjjdens het verwerkingsproces ontstaat ruim 40% afval van zo'n 30.000 huiden per dag. Een serieus probleem en uitdaging voor biomaterialen voor de toekomst.
Het eerste team van ontwerpers startte met experimenteel materiaal-onderzoek van de leer reststroom op basis van de materiaaleigenschappen. Parallel aan het ontwerpend onderzoek wordt de levenscyclus analyse van de meest kansrijke producten in kaart gebracht voor de beste samenstellingen en combinaties die hebben geleid tot samples en prototypes voor nieuwe circulaire producten.
De start van het project werd mede mogelijk gemaakt door Cultuur Eindhoven die de resultaten verfilmde.
​
Tijdens de Dutch Design Week 2019 en 2020 zijn de resultaten getoond en vonden op uitnodiging expertsessies plaats. Een aantal producten worden nu verder ontwikkeld en vervolgonderzoek is ingezet om kunststofleer composiet door te ontwikkelen, met nieuwe consortia, ondersteund door RVO.
achtergrond van het project
Binnen Lasting leather LAB vindt uitwisseling plaats met verschillende experts op het gebied van het materiaal, de technologie, verwerkingsmogelijkheden en de markt. Door deze samenwerkingen kunnen we binnen het proces om van afval leer nieuwe materialen te maken van elkaar leren en het mogelijk maken om op te schalen naar nieuwe toepassingen.
Het project is geïnitieerd door Simone de Waart van Material Sense LAB op vraag vanuit de leer verwerkende industrie. Bij het project betrekken we ontwerpers en onderzoekers, zoals Simone Post, Michelle Baggerman, Natascha van der Velden, studententeam van Rotterdam Business School en de partners in CKP project, en partners in vervolgproject ProPHBV.
SLOT SCHAESBERG
2018-2021
SLOTLAB is een onderzoeksproject naar nieuwe innovatieve bouwtechnieken die geïnspireerd zijn op traditionele ambachten en wordt geleid door Machiel Spaan, M3H Architecten & Simone de Waart, Material Sense LAB,
De herbouw van SLOT SCHAESBERG een kasteel ruïne in Landgraaf, dient als decor en inspiratiebron. De toren van Slot Schaesberg wordt door de stichting Slot Schaesberg herbouwt met oude ambachten en materialen. SLOTLAB onderzoekt hoe we dezelfde bouwdelen met moderne bouwtechnologieën kunnen maken en hoe materialen voor de toekomst circulair verwerkt kunnen worden en lokaal kunnen worden ingezet. Traditionele en nieuwe ambachten inspireren en ontmoeten elkaar.
​
Spiegelprojecten KAP- LEI - HAARD - LICHT - VR
SLOTLAB initieerde een spiegeltoren, waar 5 ontwerpteams elk met een bouwdeel aan de slag gaan; het project heeft een relatie met de traditionele toren, maar onderzoekt innovatieve bouwtechnologieën en circulaire materiaaltoepassingen voor de kapconstructie, de leisteen voor de kapafwerking, de haarden, de verlichting en een virtuele omgeving om de toekomstige oplossingen te kunnen beleven.
SLOTLAB verbindt ontwerpers met ambacht, bouwindustrie en onderwijs, en ontwikkeld de projecten zoveel mogelijk tegelijkertijd en overlappend met de bouw van het Slot, zodat er uitwisseling ontstaat en van elkaar geleerd kan worden. Tussentijds werden resultaten gedeeld in expertmeetings op het SLOT, als expositie tijdens de Dutch Design Week 2019. en onlangs is de online publicatie opgeleverd, met alle achtergronden, interviewers met initiatiefnemers en ontwerpers en links naar filmmateriaal en de VR.
Het concept IBA (Internationale Bau Ausstellung) is meer dan honderd jaar geleden in Duitsland ontstaan. Wat begon als een tentoonstelling voor de moderne bouw, ontwikkelde zich tot een succesvolle formule die in een regio of stad een krachtige impuls geeft aan economie, ruimte én samenleving.
IBA Parkstad is in 2013 gestart en in 2021-2022, het expojaar van IBA Parkstad, worden gerealiseerde projecten getoond. SLOTLAB zal dan ook te zien zijn als expositie op het Slot Schaesberg, tijdens deze IBA expositie.
EXPERIMENT VOOR BIOBASED BOUWEN
2017 & 2021 & 2023
Ontwerpers, tevens masterstudenten aan de Academie van Bouwkunst in Amsterdam, experimenteert met het bouwen in biobased materialen.
​
Onder leiding van Simone de Waart is geexperimenteerd met biobased materialen voor de bouw, zoals papierpulp en Xyhlo, een biobased afwerking voor hout op basis van schimmels. Nieuwe materiaalmogelijkheden voor wat betreft, nieuwe samenstellingen, constructieve eigenschappen en de sensorische belevingswaarde van de materialen staan centraal. Na de proeven zijn een selectie van meest kansrijke samenstellingen en combinaties doorontwikkeld tot conceptuele toepassingen voor bouwdelen of als autonome objecten in de architectuur.
De eerste materiaalexperimenten maakten deel uit van het O&O project onder leiding van Machiel Spaan en Narda Beumers waar de opgave is geformuleerd voor een biobased onderzoekscentrum voor Sciencepark Amsterdam. Nieuwe concepten voor architectuur zijn gematerialiseerd in combinaties van biobased materialen naast papierpulp en Xyhlo ook stro(balen), bamboe, hout en klei.
​
Vervolgprojecten voor biobased materiaal onderzoek vonden plaats, waar onderzoek is gedaan naar KalkHennep combinaties, studies in kleuren via botanicals, en materiaalcombinaties met natuurlijke vezels.
recentelijk werden vormstudies gedaan voor eerstejaars studenten; co-creatie met het levend, groeiend materiaal, Mycelium
​
EXPERIMENT
EXPERIMENT
EXPERIMENT
Duurzaam willen ondernemen, is één ding. Maar hoe zet je de stap? Material Sense LAB helpt organisaties om van een missie een actie te maken. Het onderzoek naar hergebruik van B-hout uit sloop van panden door Woonbedrijf Eindhoven biedt verrassende én praktische oplossingen.
Woonbedrijf Eindhoven is al een paar jaar bezig met werken volgens de methode van The Natural Step – een methode voor verduurzaming. Met ruim dertigduizend woningen in en rondom Eindhoven heeft Woonbedrijf een grote ‘footprint’ in de stad. Over tien jaar wil de corporatie volledig circulair werken. Dat wil zij bereiken door hergebruik, upcycling en toevoegen van biobased (en dus biologisch afbreekbare of herbruikbare) materialen aan die cyclus. Verbranden en afdanken van materialen, dat wil Woonbedrijf Eindhoven in 2016 niet meer doen. Na Dutch Design Week Eindhoven in 2015, waar een ontmoeting plaatsvond tussen Simone de Waart van Material Sense LAB en Woonbedrijf bij de Circulaire Fabriek (over hergebruik van materialen in de woningbouw), is het gesprek ontstaan. De status quo was dat al veel analyses en rapporten zijn gemaakt bij Woonbedrijf , maar dat de stap naar de praktijk ontbrak. Het idee ontstond om een onderzoek te doen naar de uitstroom van één type materiaal. In ‘Hergebruik LAB’ is onderzoek gedaan naar de uitstroom van B-hout; hout dat is geverfd, is bewerkt en dus ‘vies’ is. Dit type materiaal kan niet makkelijk direct worden hergebruikt, en belandt nog te vaak in de verbrandingsoven – met nadelige milieugevolgen. Daar valt dus directe winst te behalen.
Material Sense LAB nodigde Lizanne Dirkx van Upstyle Industries uit om samen onderzoek te doen in ‘Hergebruik Lab’ voor Woonbedrijf. Eerder was het werk (Brand new Second hand) van Lizanne Dirkx te zien in de expositie Future Footprints van Material Sense, tijdens DDW 2015.
In het rapport dat in de nazomer van 2016 is gepresenteerd aan Woonbedrijf Eindhoven, staat te lezen welke uitstroom aan B-hout er nu is bij de woningcorporatie. Het rapport geeft ook heel praktische mogelijkheden voor de verwerking van deze uitstroom. Zo zou je complete kozijnen kunnen inzetten voor het maken van klimaatgevels of deuren voor de constructie tussenwanden. Afgedankt laminaat kan worden verwerkt tot akoestische panelen of nieuwe vloeren en van geverfd hout kun je meubels maken. Om in de toekomst de uitstroom van B-hout te verkleinen, doet LAB ook aanbevelingen voor het inbrengen van nieuwe ciculaire toepassingen bij nieuwbouw en renovatie. Woonbedrijf Eindhoven reageert enthousiast op de heldere analyse van de uitstroom van het laagwaardige B-hout dat veelvuldig vrijkomt bij sloop en onderhoud. De aanbevelingen uit het rapport zijn inmiddels door de woningcorporatie overgenomen. De volgende stap is om ook andere stromen te laten onderzoeken.
2016
HET BESTE UIT B-HOUT HALEN
Iedereen kent de muntjes waar je bij poppodia, discotheken en op festivals je consumpties mee betaalt. Het gaat om grote hoeveelheden kunststof muntjes die uiteindelijk in het milieu terecht komen. Dat kan ook anders.
Bij Material Sense Lab werken we met ontwerpers samen met andere enthousiaste, innoverende partijen. Door het verbinden van alle stappen in de keten kunnen we producten en processen ontwikkelen die een bijdrage leveren aan de circulaire economie. Zo hebben we in samenwerking met De Gemeente Bergen op Zoom, Poppodium Gebouw-T, het Bioploymeren Applicatie Centrum van Avans Hogeschool en Damen Plastics een nieuw product gerealiseerd: Biobased betaalmuntjes.
Deze muntjes zijn een duurzame variant van de huidige kunststof betaalmuntjes en speciaal ontwikkeld voor Gebouw-T, het poppodium dat koploper is in duurzaamheid. de opdracht was om vervanging te vinden voor het klassieke muntje van reguliere kunststof. Dat is gelukt; de munt is nu biobased, gemaakt organisch materiaal dat circulair gebruikt kan worden.
Een belangrijk uitgangspunt was dat het een geheel nieuw en onderscheidend muntje moest worden en niet een duurzame ‘kopie’ van de bestaande munt.
in LAB is uitgebreid onderzoek gedaan naar de beleving van de munt: materiele expressie, de kleuren, en het gevoel van het muntje in je hand. Het resultaat is een fris, nieuw en eigentijds karakter; een munt die je met plezier koopt en uitgeeft.
De grote winst en impact die deze op grote schaal geproduceerde munt heeft, zit in de basis van de grondstof. Die bestaat uit PLA, geen op aardolie gebaseerde plastic, maar bioplastic gemaakt uit mais en zetmeel.
Ook de toegevoegde stoffen voor het uiterlijk zoals de vezlels en de kleuring zijn allemaal van natuurlijke grondstoffen. En als de muntjes versleten zijn kunnen ze hergebruikt worden voor nieuwe munten of verwerkt worden tot compost.
De munt is officieel gepresenteerd in het evenement SHFTtoGreen op 23 juni en wordt in December 2016 in gebruik genomen.
Met het Poppodium hebben we nu een prachtige proeftuin. Het materiaal kan ook voor andere producten gebruikt worden. Bent u geïnteresseerd of wilt u samen met ons nieuwe mogelijkheden verkennen, neem contact met ons op!