WAT IS MATERIAL SENSE LAB?
Material Sense LAB, is het fysieke en virtuele laboratorium op het gebied van materiaalontwikkeling en materialisatie van producten voor een circulaire economie. LAB faciliteert de ontmoeting tussen ontwerpers, kennisinstellingen, bedrijfsleven en maakindustrie,
LAB biedt de mogelijkheid om experimentele samenwerkingsvormen te onderzoeken. LAB is de katalysator; door vrij te experimenteren met materialen, zowel biomaterialen als reststromen en samen mogelijkheden te onderzoeken in toepassing van nieuwe materiaaltechnologieën. Zo worden de kansen vergroot voor nieuwe product toepassingen en een succesvolle nieuwe marktintroductie voor materialen en circulaire producten op weg naar een duurzame maatschappij.
Samenwerking vanaf het allereerste moment zorgt voor optimaal gebruik van onze verschillende kennisbronnen én creativiteit. Lab verbindt en overbrugt de verschillende werelden om zo tot nieuwe modellen te komen voor onze toekomstige samenleving.
​
Material Sense LAB is geïnitieerd door materiaalexpert en ontwerper Simone de Waart.
Als pionier in het veld van materialen en duurzaamheid cureerde zij al in 2007 de internationaal reizende expositie "Rematerialize the Future" over 'REvalue & REuse of materials en ontwikkelde ze de 'Biobased Wunderkammer' (2013) over biomaterialen en nieuwe technologie.
De drive voor duurzaamheid in ontwerpen begon op Design Academy Eindhoven, waaraan Simone meer dan 10 jaar verbonden was. Ze gaf samen met de lector duurzaamheid het Eco Design programma vorm, initieerde de Eco Design work weeks voor bachelors en masters en richtte de materialen-bibliotheek op (2003). Gevolgd door de door haar ontwikkelde minor 'The Conscious Designer' en de programma's 'Bio-composites' en Bio-plastics.
Het partnerschap in het EU project Green Fashion legde een basis voor haar interesse en kennisontwikkeling in circulair ontwerpen en de vergroening van de textielindustrie,
Simone was keynote speaker op het internationaal vermaarde congres US Green Build in de USA (LEED) , nam deel aan het Natural Fibre composites initiatief (TU Delft) en was jurylid voor de Dyson Sustainable award, The Green Award, IF Material Awards en New Material Award.
VISIE
Circulair materiaalgebruik is voor Material Sense LAB nadenken over elke stap in het ontwerp en productieproces, voordat het product aan haar leven begint, en ontwerpen voor het leven na gebruik.
Wij werken met het door ons ontwikkelde model waarin alle fases in een ontwikkelingsproces en de samenwerking in de hele keten een rol spelen; van de ruwe grondstofwinning tot de sociale aspecten, met een holistische blik.
We vinden een bewust en esthetisch materiaalgebruik van belang: hoe meer een product gewaardeerd wordt, hoe langer het met de gebruiker en zelfs met nieuwe gebruikers, meegaat. Een product waar men zich emotioneel aan verbindt mag verouderen. Sterker nog; die wil je graag behouden, repareren, en aanpassen om het een zo lang mogelijk leven te geven.’
MISSIE
Producten die aan onze verwachting voldoen, ons ondersteunen in ons welzijn, ons comfort en veiligheid bieden; in dat alles spelen materialen een cruciale rol.
Materiaal is de interface van een product. Zo zorgt de tactiliteit van materialen voor de herkenning en functionaliteit van producten en draagt de klank van materialen bij aan bijvoorbeeld akoestiek en intimiteit van een ruimte. Het gebruik van sensorische materiaalkwaliteiten verkennen we samen met gebruikers nog verder om zo een bijdrage aan ons welzijn te kunnen leveren en bij te dragen aan een duurzamer gebruik van onze grondstoffen op langere termijn.
Innovatie wordt bevorderd door informatie die voortkomt uit verkregen nieuwe verbindingen; inzichten verkregen door de reizen naar andere disciplines of plaatsen, uit actieve, collegiale netwerken en hun vloeibare open grenzen. Innovatie komt voort uit doorlopende cirkels van uitwisseling, waar informatie niet enkel en alleen wordt verzameld maar gecreëerd. Nieuwe kennis wordt gegenereerd uit verbindingen die er eerder nog niet waren.
Uit ‘Leadership and the New Science’ Margaret Wheatley
afvalverwerking
sociale
omstandigheden
bescherming
natuur
gebruik van
bronnen
energie en water
consumptie
toxiciteit
herkomst en
transport
levensduur
productie
proces
distributie
product
gebruik
grond-
stoffen
materialen
vermindering bij
productie en levenscyclus
lokaal,
lichtgewicht
gebruik,
esthetiek, waarde
recycling,
opnieuw samenstellen
arbeid, veiligheid,
gezondheid
biodiversiteit,
keurmerken (FSC)
hernieuwbaar
regeneratief
voor productie en
levenscyclus
model: Duurzame materialisatie aspecten, S.G. de Waart.
Alles begint met materiaal
en eindigt als materiaal.
Peter Zumtor, Architect
DOELSTELLINGEN
Zou het niet mooi zijn als we de nieuwe materiaal ideeën van ontwerpers, de producerende bedrijven waar ontwikkelingen op de plank liggen die nog een prototype zijn, én de vragen die wij krijgen voor een duurzamer materiaalgebruik, dat alles bij elkaar kunnen brengen?
Zo startte het initiatief Material Sense LAB.
We zorgen voor samenwerking met de benodigde expertises in de gehele keten om nieuwe duurzame materiaalontwikkelingen werkelijkheid te laten worden.
Exploratief onderzoek
LAB biedt de mogelijkheid om op een creatieve manier materiaal te onderzoeken; om experimenteel en exploratief onderzoek te doen en aan de slag te gaan met grondstoffen, materialen en productieprocessen. Eigenschappen worden verkend, de mogelijkheden en de grenzen van materialen onderzocht, en concepten in de vorm van 'proof of concept' ontwikkeld, voor nieuwe mogelijkheden op weg naar valorisatie.
Methodes ontwikkelen
Leren, ontwikkelen en groeien zijn belangrijke pijlers voor Lab; van de verschillende samenwerkingsvormen in Lab wordt geleerd en hieruit methodes ontwikkeld. De methodes helpen de weg naar nieuwe circulaire applicaties te versnellen en daarvan profiteren gebruikers en ook de deelnemende bedrijven en instituten aan Lab.
Duurzame esthethiek
Aan de aanbod kant zien we soms dat restmaterialen nog niet voldoende worden ingezet. Ook zien we dat materialen die bijdragen aan circulariteit niet aansluiten bij de gewenste esthetiek. En dat is jammer, want daarom kunnen ze niet eerlijk concurreren. Soms zijn natuurlijke (bio)materialen nog beperkt in hun verwerking of levensduur, voldoen ze nog niet aan standaarden en regelgeving en ook dat vraagt om creatieve oplossingen, die verder gaan dan de eigenschappen van het materiaal.
Wij hebben tot doel om alvast de gedroomde toekomst tastbaar te maken, zodat we de acceptatie door de samenleving een handje helpen en processen voor toekomstige circulaire producten wat kunnen versnellen.
CIRCULAIR DESIGN
Een basis principe van Circulaire Economie is dat grondstoffen (en dus materialen) in de kringloop blijven. Dat kan de biologische kringloop zijn, de bio based economy, van bijvoorbeeld gewassen, waarvan alle onderdelen worden gebruikt en evt. hergebruikt. Totdat ze tot compost of mest ‘vergaan’ en zo terugkeren in de natuur en hiermee bouwstoffen terugleveren, 'regenereren'. Daarnaast is er de technische kringloop, van materialen, die keer op keer kunnen worden hergebruikt. Als hetzelfde product, daarna door deelproducten of in nieuwe toepassingen en services. Een circulaire economie is een economisch systeem dat de herbruikbaarheid van producten en materialen en het behoud van natuurlijke hulpbronnen als uitgangspunt neemt en wordt erkend als het economisch model van de toekomst.
Voor ons is circulair materiaalgebruik nadenken over elke stap in het ontwerp en productieproces, tot na de levensfase. Wij werken met het door ons ontwikkelde model (hierboven afgebeeld) waarin alle fases van de materialen tot productontwikkeling, en de samenwerking in de hele keten een rol spelen; van de ruwe grondstofwinning tot de sociale aspecten en de esthetiek.
bron: Ellen McArthur Foundation.
ORGANISATIE
MATERIAL SENSE LAB wordt bestuurd door onze Stichting en ondersteunt door de Raad van Wijzen en bestaat uit:
RAAD WIJS EN JONG
AnnaMariaCornelia De Gersem - Circle of Circularity
True sustainable circularity requires a commitment from every part of the supply chain. From designers and brands to manufacturers and recyclers, everyone must embrace responsibility, innovation, and collaboration. Moving forward, partnerships will be essential
Het is noodzakelijk dat duurzaamheid en circulaire economie echt in DNA van de samenleving komt. Het stimuleren van onderzoek naar duurzame ontwerpen en producten is belangrijk en Material Sense Lab levert hier een actieve bijdrage aan.
RAAD VAN WIJZEN
Christiaan Bolck - Wageningen Universiteit en Research
Mijn ideaal beeld is een biobased en circulaire economie waarin we in 2050 95% van onze materialen hergebruiken en de 5% die we
verliezen aanvullen met materialen gemaakt
uit plantaardige grondstoffen.
RAAD VAN WIJZEN
Willem Sederel - BioBased Delta
De transitie naar een circulaire economie
is complex, maar verandering is onvermijdelijk.
Zonder een tastbaar voorwerp en de communicatie
die dat uitlokt, zouden veel processen en
onderwerpen te complex blijven om over te brengen.
Design is dan een geweldig medium.
RAAD VAN WIJZEN
Rob Huisman - voorheen BNO
Ontwerpers staan aan het begin van productieprocessen en kunnen daardoor een doorslaggevende rol spelen bij de keuze van duurzame materialen. Daarvoor is kennis en kunde nodig bij die ontwerpers. En daar komt Material Sense LAB om de hoek kijken: het kenniscentrum op dit terrein!
RAAD VAN WIJZEN
Evert-Jan Ulrich - HAS University of Applied Science
Mensen die de wereld werkelijk veranderen zijn diegenen die de mogelijkheden zien én die uitvinden hoe het mogelijk te maken is!